تالاب انزلی با مساحتی بالغ بر 20هزار هکتار در استان گیلان قرار دارد. حوزه آبریز تالاب انزلی حدود 374 هزار هکتار می­‌باشد. این تالاب سالانه پذیرای تعداد زیادی از پرندگانی است که از سوی کشورهای همسایه شمالی به ایران می­‌آیند و از جالب‌­ترین زیستگاه‌­های طبیعی جانوران است. تالاب انزلی با 11 رود اصلی و 30 رود فرعی جزء تالاب‌­های آب شیرین و طبیعی کشور است که این رودها پس از آبیاری مزارع و شالیزارها همراه جریان‌­های سطحی حوزه آبریز تالاب وارد تالاب می‌­گردند. تالاب انزلی از مناظر زیبای آبی گیلان محسوب می­‌شود، که محل تخم­‌ریزی آبزیان و پناهگاه پرندگان مهاجر و بومی است. شهرهای انزلی و آبکنار در ساحل این تالاب زیبا قرار دارند. این تالاب در سال 1354 در فهرست تالاب­‌های بین‌­المللی کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است.

بیایید دقیق‌تر نگاه کنیم

محدوده آب تالاب انزلی شامل چهار حوضچه آبی می‌باشد. خلیج کپورچال در بخش غربی، تالاب سیاه کشیو در جنوب غربی و تالاب شیخان در بخش شرقی و مرکزی. هر 4 بخش از نظر ویژگی­‌های مورفولوژیک، جغرافیایی و فیزیکوشیمیایی دارای تفاوت‌های بسیاری هستند. تالاب انزلی به واسطه یک کانال کشتیرانی که از طریق دو موج شکن واقع در تأسیسات بندرگاه انزلی حمایت می‌شوند به دریای خزر متصل می‌گردد. جالب است بدانید که تالاب کوشیرو در پارک ملی کوشیرو شیتسوگن در ژاپن را به عنوان خواهر خوانده تالاب انزلی در دنیا می‌­شناسند.

تالاب کوشیرو در ژاپن خواهرخوانده تالاب انزلی است

از تخت جمشید تا انزلی

نیلوفر آبی گلی بزرگ به رنگ­‌های سرخ و سفید است. این گل از لای گل و لای برمی‌­خیزد که در ادیان مختلف مقدس و پاک در نظر گرفته می‌­شود. در ایران باستان نیز این گل جایگاه خود را داشته و در معماری طاق بستان و تخت­ جمشید دیده می‌­شود. نیلوفر آبی با نام "لاله تالابی" شهرت جهانی دارد. گیاهان تالاب به سه دسته­­‌ی گیاهان شناور، غوطه‌­ور و گیاهان حاشیه­‌ای تقسیم می‌­شوند.

تالاب خانه چه کسانی است؟

تالاب انزلی سالانه محل گذر ده­‌ها هزار قطعه پرنده مهاجر است. پرندگان این تالاب شامل حواصیل‌­ها، اردک سانان، مرغابی سانان کشیم بزرگ، کشیم سیاه گردن، یلوه کوچک، کاکایی هستند. پستانداران تالاب انزلی عبارتند از شنگ، گراز، تشی(خارپشت)، راسو، فک خزری و شغال که از گونه­‌های جانوری در معرض خطر هستند و علت آن کوچک شدن زیستگاه‌­های امن حاشیه تالاب و صید و شکار بی‌­رویه است. از دیگر جانداران تالاب ماهیانی هستند که در تمام سال در تالاب حضور دارند و یا گاهاً برای تولید مثل به مرداب ورود می‌­کنند. از بین ماهیان تالاب می‌­توان به اردک ماهی، کپور، سیم بزرگ، سبله (گربه ماهی)، شاه کولی، سیاه کولی، سوف ماهیان، سوف سفید، سوف حاجی طرخان، سس (زرد پر)، ماهی سفید، کفال، کولمه و فیتوفاک اشاره نمود.

تالاب انزلی پناهگاه حیوانات بسیاری است که گاهی از راه‌های دور به اینجا می‌آیند

چطور به تالاب انزلی برسیم؟

برای رسیدن به تالاب انزلی باید به سمت رشت بروید. در راه رسیدن به رشت، جاده‌ی قزوین-رشت و منجیل را رد کنید و به سمت «فومن» و «صومعه‌سرا» راه‌تان را ادامه بدهید. بعد از آن به «ضیابر» می‌رسید که نزدیک «آبکنار» است. آبکنار همسایه‌ی تالاب یا مرداب انزلی است و از همانجا می‌توانید قایقی بگیرید و در تالاب بگردید.

حال تالاب خوش نیست...

آلودگی روزافزون آب تالاب از مشکلات عمده تهدیدآمیز برای تالاب انزلی محسوب می­‌شود. این آلودگی ناشی از تخلیه فاضلاب خانه­‌های مسکونی و کارگاه­‌های صنعتی به درون تالاب می‌­باشد. همچنین افزایش سطح رسوب­‌ها باعث کاهش عمق تالاب شده است. از دلایل دیگر تغییر کاربری زمین‌ها و تبدیل اراضی حاشیه تالاب به زمین کشاورزی است که تالاب انزلی را در معرض خطر قرار داده است. 

امید است با بالا رفتن آگاهی‌ها و اعتقاد روزافزون به حفاظت و نگه‌داری از ذخایر طبیعی کشور، تالاب انزلی و گل‌های زیبای آن بر تن این سرزمین چون سالیان قبل بمانند و بدرخشند.