مراسم رونمایی از کتاب پرنده‌نگری استاد بختیاری در روز یکشنبه، دوم آبان ماه سال 1395، با همکاری موسسه آموزشی و گردشگری ارسباران و باشگاه پرنده‌نگری ایرانیان در پایان کارگاهی با عنوان «لزوم بررسی پراکنش جدید پرندگان در ایران» در محیط آموزشی ارسباران با حضور فراگیران و اعضای این دو مجموعه برگزار گردید.

در این مراسم جناب آقای شادلو مدیر عامل شرکت ارسباران، جناب آقای کریمی‌زاده مدیر باشگاه پرنده نگری ایرانیان و جناب آقای مهندس بختیاری سخنرانی‌هایی را در این زمینه انجام دادند. در آخر نیز مراسم با رونمایی از کتاب پرنده نگری استاد بختیاری عزیز به پایان رسید.

در زیر اشاره‌ای داریم به یادداشت مولف این اثر:

سال‌ها پیش در اواخر دهه هفتاد شمسی، در سال چهارم مقطع کارشناسی، با فعالیت اکوتوریسم و پرنده‌نگری آشنا شدم. در آن زمان مرجع پیگیری کننده و یا موسسه‌ای برای آموزش دادن این مقوله در ایران وجود نداشت. از جهتی بدنه کارشناسی سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز نظر مساعدی نسبت به این فعالیت نداشت زیرا تعریف دقیق و مناسبی از آن در ایران نشر نیافته بود و تصور غالب بر این بود که رفتن مردم به طبیعت برای تماشای پرندگان موجب از بین رفتن تدریجی آنها خواهد شد.

اگر چه علی‌رغم مراجعات و مذاکرات متعدد در آن مقطع زمانی، میسر نشد تا سازمان حفاظت محیط‌زیست را برای اهمیت دادن و ترویج این کار متقاعد نمایم اما با تلاش‌های مداوم و مراجعه‌های مکرر فعالان بخش طبیعت‌گردی به سازمان ایرانگردی و جهانگردی آن زمان، بالاخره موفق شدیم اهمیت و ضرورت فعال شدن اکوتوریسم در ایران را متذکر شویم. سال 1381 نقطه عطفی در صنعت اکوتوریسم ایران محسوب می‌گردد. در آن سال موفق شدم به همراه همکاران در شرکت اکوتور ایران تعدادی از کارشناسان سازمان ایرانگردی و جهانگردی آن زمان و همچنین مدیر آموزش وقت آن سازمان را به یک تور پرنده‌نگری در تالاب میانکاله ببریم. تجربه و تاثیرات آن سفر موجب گردید تا برای اولین بار مجوزهای ایجاد موسسات آموزش اکوتوریسم صادر گردد.

تلاش‌ها و پیگیر‌ی‌ها بالاخره جواب داد و در ابتدای دهه هشتاد میلادی موسسه طبیعت به همت مرحوم محمد اینانلو و شرکت متخصصین طبیعت‌گردی (اکوتور ایران) با همت اساتید بزرگواری چون آقایان هوشنگ ضیایی، علی ادهمی میر‌حسینی، دکتر کیایی، بیژن فرهنگ دره‌شوری و... فعالیت آموزش طبیعت‌گردی به صورت علمی را آغاز نمودند. این موضوع سعادتی برای بنده بود که در کنار این اساتید و همکاران ساعی و علاقمندی چون هومن جوکار، مهدی نبی یان و سرکار خانم افسانه احسانی تجربه‌ای در این زمینه کسب نمایم.

در سال‌های بعد موسسات متعدد دیگری نیز در تهران و شهرستان‌ها این مجوز را دریافت نمودند که متاسفانه برخی از آنها پس از برگزاری چند دوره به کار خود ادامه ندادند اما جای خوشبختی است که دوره‌های راهنمایان‌اکوتوریسم در حال اشاعه در بسیاری از استان‌ها می ‌باشد. (قم، قزوین، اردبیل، گرگان، اصفهان، بندرعباس و...)

برای نگارنده جای بسی خوشحالی و سعادتمندی است که از 1380 تا زمان چاپ این مجموعه توانسته است بیش از 5000 نفر (علاقمندان به طبیعت، دانشجویان، دانش آموزان، محیط‌بانان و...) را با فعالیت طبیعت‌گردی و اختصاصا فعالیت پرنده‌نگری (bird watching) آشنا سازد. در این راه، چندین سال از سوی سازمان میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور به عنوان مدرس برتر و نمونه برگزیده شده و در حال حاضر تعدادی از شاگردان بنده مدرسین دروس پرنده‌نگری و اکوتوریسم در ایران هستند. اگرچه برخی از شاگردان قدیمی و همکاران بزرگوار عنوان پدر صنعت پرنده‌نگری ایران را به بنده نسبت می‌دهند اما بی‌گمان بنده افتخار خود را فقط معلمی می‌دانم.

در سال 1388 زمان پیگیری و به ثمر نشاندن مرحله‌ی بعدی کار که همانا پیشنهاد راه‌اندازی دوره‌های آموزشی - تخصصی در زمینه‌ی زیر‌شاخه‌های اکوتوریسم و بطور خاص شاخه پرنده‌نگری بود. این مهم نیز به کمک تعدادی از شاگردان و علاقمندان و با حمایت و همکاری گسترده‌ی موسسه‌ی آوای ارسباران در سال 89 شروع شد و تاکنون پنج دوره از آن با موفقیت برگزار گردیده است. افراد فارغ‌التحصیل شده از این دوره، از تخصص ویژه‌ای در خصوص برگزاری تورهای پرنده‌نگری و شناسایی گونه‌ها برخوردار می‌باشند. امیدوارم که بزودی برای تمامی زیر شاخه‌های اکوتوریسم، مشابه دوره‌های پرنده‌نگری، راهنمایان تخصصی کوهستان (موسسه آوای ارسباران) و راهنمایان حیات‌وحش (موسسه طبیعت) دوره‌هایی تخصصی داشته و در تمام زمینه‌ها بتوانیم وارد بازار جهانی اکوتوریسم گردیم.

پرویز بختیاری

اسفند94