در مطالعات انجام شده بر روی عکس‌العمل‌های مشتریان در رستوران‌ها، هتل‌ها و دفاتر خدمات مسافرتی و سیاحتی مشخص شده که کیفیت و ارائه سرویس از اهمیت بیشتری نزد مشتری برخوردار است. تحقیقات نشان داده است که 68% از میهمانان به دلیل رفتار نامناسب کارکنان و بی‌تفاوتی ایشان نسبت به آنها، به رستوران، هتل و آژانس قبلی مراجعت نکرده‌اند.

"به خاطر بسپارید که بقای یک رستوران، یک هتل و یا یک آژانس، مستقیما وابسته به برگشت میهمانان است."

 مفهوم فرهنگ

فرهنگ را مجموعه پیچیده‌ای از دانش‌ها، باورها، هنرها، قوانین، اخلاقیات، عادات و هرچه که فرد به عنوان عضوی از جامعه خویش فرا می‌گیرد و در مقابل جامعه تکالیف و مسئولیت‌هایی دارد، تعریف می‌کنند. فرهنگ مجموعه‌ای کامل از هنجارها و واکنش‌های اجتماعی است که رفتار افراد را تعیین می‌کند و اکتسابی و تلقین‌پذیر است. افراد نوعی محیط اجتماعی برای تطبیق‌پذیری با محیط فیزیکی ایجاد می‌کنند و آداب و رسوم، عرف و عادات و سنن خود را نسل به نسل انتقال می‌دهند.

فرهنگ را می‌توان به لحاظ موضوعی، تاریخی، رفتاری و...... تعریف نمود:

• موضوعی: فرهنگ، منطبق با موضوعات متعددی از جمله سازمان اجتماعی، مذهب یا اقتصاد است.
• تاریخی: فرهنگ، میراث اجتماعی و سنت‌هایی است که به نسل‌های آتی منتقل می‌شود.
• رفتاری: فرهنگ پدیده‌ای است مشترک بین افراد جامعه، رفتار انسانی آموخته شده و روش زندگی.
• هنجاری: فرهنگ عبارت است از آرمان‌ها، ارزش‌ها یا قواعدی برای زندگی.
• کارکردی: فرهنگ روشی است که بر اساس آن انسان‌ها، مشکلات خود را برای انطباق با محیط یا زندگی، با یکدیگر حل می‌کنند.

آداب معاشرت

آداب لباس پوشیدن

لباس(کت و شلوار) به دونوع formal (رسمی تشریفاتی) و casual (غیررسمی تشریفاتی) تقسیم می‌شود.

انواع رنگ لباس مجاز در لباس تشریفاتی رسمی (formal):

• مشکی ساده(براق نبوده و فقط لباس مشکی دارای راه راه ریز)
• سورمه‌ای
• دودی(خاکستری پررنگ)
• قهوه‌ای

انواع رنگ لباس تشریفاتی غیر رسمی (casual):

• ترکیب آبی روشن و تیره(کت آبی روشن و شلوار آبی تیره و بالعکس)
• ترکیب سورمه‌ای و خاکستری
• ترکیب قهوه‌ای روشن و تیره

نکات مهم در لباس پوشیدن

• در لباس formal اجزاء لباس نباید طرح‌دار باشد.
• در لباس casual فقط یک جزء لباس می‌تواند طرح‌دار باشد.
• در لباس casual پیراهن با شلوار هماهنگ می‌شود.
• هرچه مراسمی رسمی‌تر باشد، لباس خانم‌ها نیز می‌بایست بلندتر و پوشیده‌تر و دارای رنگ تیره باشد. همینطور این قانون برای مراسم شب نیز رعایت می‌شود.
• در لباس تشریفاتی هر چه به شب نزدیک می‌شویم می‌بایست رنگ پیراهن روشنتر باشد.
• رنگ کراوات در صورت استفاده باید بین کت و پیراهن ارتباط برقرار کند.
• خانم‌ها لباس آستین حلقه‌ای و آستین کوتاه‌تر از آرنج نباید بپوشند.
• سنگین‌ترین نوع لباس خانم‌ها آن است که بر روی مچ دکمه و بر روی شانه، چین اندکی داشته باشد.
• بدون اجازه میزبان، بالاپوش خود را در نیاورید.

آداب عطر زدن

با توجه به اینکه هر فردی دارای حریم شخصی است و ما نباید به هر نحوی (صدای بلند، بو، فاصله و...) وارد social zone (حریم اجتماعی) افراد گردیم؛ استفاده از عطر باید به صورت زیر باشد:
بوی عطر خانمها نهایتا" تا فاصله 1/5 متری منتشر شود و بوی عطر آقایان نیز تا فاصله 30 الی 50 سانتیمتری منتشر شود.

درس آداب معاشرت و الگوهای رفتاری از جمله دروس مشترک دوره راهنمای تور طبیعت‌گردی و راهنمای تور ایرانگردی و جهانگردی است که در اختیار فراگیران قرار داده شده است.

جزوه الگوهای رفتاری و آداب معاشرت در گردشگری