آری، درست خواندید! ما در ایران 2500 کیلومتر مرز دریایی داریم که با حساب کردن سواحل در آن، 5000 کیلومتر می‌شود. امّا از این همه وسعت چه استفاده‌ای می‌کنیم؟ چه سودی به مردم این مناطق می‌رسانیم یا شاید هم باید گفت در این وسعت، چند گونه نادر جانوری و گیاهی را منقرض می‌کنیم؟ چقدر به آلودگی‌های زیست‌محیطی‌مان اضافه می‌کنیم؟ و چقدر در ترافیک شمال برای کنار ساحل نشستن و کباب نوش جان کردن سپری می‌کنیم؟

خب پس با این حساب، حتّی یاد نگرفته‌ایم چطور از این ساحل‌ها بیشتر لذت ببریم، چه برسد به محافظت از آنها و حرف‌های این چنینی!

در مطلب می‌خواهیم درباره یک شاخه از گردشگری بنویسیم که در دنیای امروز طرفدارهای زیادی دارد. این نوع از گردشگری که ظرفیت‌هایش را در ایران خودمان بیش از سایر مناطق داریم، امّا از قافله عقب افتاده‌ایم.

درباره گردشگری دریایی شنیده‌اید؟

گردشگری دریایی (Marine Tourism)، نوعی از گردشگری پر مخاطب در دنیای امروز است. امّا بیشتر افراد گردشگری دریایی را با گردشگری سواحل اشتباه می‌گیرند. گر چه این دو بسیار به یکدیگر شبیه هستند، امّا از نظر اهمیّت کاملا متفاوتند. 

در واقع گردشگری دریایی، فعّالیّت‌های تفریحی و سرگرمی در محیط دریایی است که از سواحل فاصله می‌گیرد و به وسط دریا و اقیانوس می‌رود. این نوع از گردشگری از دهه‌ی 1980 در حال گسترش است. گردشگری دریایی در آب‌های عمیق انجام می‌شود و بدون شک نیاز به تجهیزات و امکانات خاص خود دارد. همچنین با توجه به مخاطرات فراوانی که ممکن است در پی داشته باشد، نیاز به آموزش‌های ویژه و مهارتی دارد.

اگر بخواهیم برخی از فعّالیّت‌های پر طرفدار گردشگری دریایی را مثال بزنیم، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم: غواصی، سفرهای دریایی، اسکی روی آب، جت اسکی، آکواریوم دریایی، ماهیگیری در آبهای عمیق.

ایران و گردشگری دریایی

شاید به این فکر کنید که بیشتر فعّالیّت‌های دریایی که در بالا گفته شد، امروزه در ایران هم انجام می‌شود؛ بله، انجام می‌شود امّا مسئله تنها لذت بردن انسان‌ها نیست! آن هم به قیمت جان موجودات زنده‌ی ساکن در سواحل تمام شود. 

در ایران، گردشگری دریایی تعریف مشخصی ندارد، در نتیجه استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی‌های دقیق برای آن تعریف نشده. علاوه بر آن، حمل‌و‌نقل‌های دریایی در ایران بسیار ضعیف است و هنوز تدابیری جهت ارتقای آن نیاندیشیده‌اند.

شاید یکی از ریشه‌ای‌ترین اشکالات در این زمینه، آموزش ندیدن افراد متخصص است؛ چرا که با تربیت افرادی متخصص می‌توان این مناطق را از دست‌اندازی‌های بی‌رویه انسان‌ حفظ کرد و نحوه‌ی استفاده صحیح از جاذبه‌های دریایی را به مردم شناساند. 

اگر برنامه‌ریزی‌ها و استراتژی‌های دقیقی برای این منطقه ترتیب دهیم، جذابّیت‌های گردشگری دریایی عیان می‌شود و دیگر نهنگ‌سواری رحمت، شکل استانداردتر و جهانی‌تری می‌گیرد و پتانسیل‌های خفته در این خاک، به قیمت توسعه ایران قد علم می‌کنند و یک تنه با تمام دنیا رقابت می‌کنند. دیگر تنها رحمت به عنوان گناهکار شناخته نمی‌شود، بلکه سیستم‌هایی که به او آموزش داده نشده، مورد اتهامند.