راهنمای طبیعت گردی کیست؟ (قسمت اول)
راهنمای طبیعت گردی کیست؟ (قسمت اول)
آیا با راهنمای طبیعت گردی و وظایفش آشنا هستید؟
می دانید راهنمای طبیعت گردی کیست؟
شاید بهتر باشد از تعریف طبیعتگردی شروع کنیم. طبیعتگردی یا همان اکوتوریسم از واژه eco به معنی طبیعت و tourism به معنی گردش گرفته شده است. واژه اکوتوریسم را هکتور لاسکورین در سال 1983 هنگامی که پروژه «حمایت از طبیعت» در مکزیک میپرداخته، ابداع کرده است. او اکوتوریسم را این گونه تعریف میکند: «اکوتوریسم، سفری به مناطق طبیعی نسبتاً بکر با هدف مطالعه، تحسین و لذت از مناظر، جانوران، گیاهان وحشی و هر گونه آثار فرهنگی (باستانی و معاصر) این مناطق است». از ویژگیهای طبیعتگردی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
- عاملی برای حفظ تنوع زیستی است.
- برای مردم بومی رفاه ایجاد میکند.
- با آموزش توام است.
- متصدیان مسئولیتپذیر و متعهد دارد.
- در مقیاس کوچک ارائه میگردد (سفرهای اکوتوریسمی با تعداد کم گردشگران اجرا میشود و تقویت کنندهی تجارتهای کوچک و بومی است).
- از منابع تجدید ناپذیر به کمترین میزان استفاده میکند.
- بر پایهی مشارکت جامعهی بومی با ایجاد فرصتهای شغلی برای آنها استوار است.
بیشک سفری این چنین مسئولانه و هدفمند نیازمند راهنمای سفری است تا با درنظر گرفتن اصول پایه سفرهای طبیعتگردی مسافران را راهنمایی نماید. راهنمای سفرهای طبیعتگردی را اکوتورلیدر نیز میگویند.
راهنمای طبیعتگردی فردی است که در سفرهای طبیعتگردی مسافران را همراهی نموده و آنان را در جهت نفع رساندن به جامعه محلی و لذت بردن از طبیعت به گونهای که کمترین ضرر متوجه تنوع زیستی گیاهی و جانوری مقصد گردد، راهنمایی مینماید.
حال سوال پیش میآید که آیا راهنمای طبیعتگردی باید مدرک خاصی داشته باشد؟
پاسخ مثبت است. کلیه راهنمایان سفر ملزم به داشتن کارت راهنمای طبیعتگردی هستند. برگزاری سفر توسط راهنمای بدون کارت غیرقانونی بوده و هر اتفاقی در سفر پیش آید، بهای گزافی از نظر مادی و معنوی برای راهنما در پی خواهد داشت.
افراد علاقمند به داشتن کارت راهنمای طبیعت گردی، میتوانند از طریق گذراندن دوره آموزشی راهنمایان طبیعتگردی کارت خود را دریافت نمایند. دوره راهنمایان طبیعتگردی از دورههای کوتاه مدت آموزش گردشگری است، این دوره 9 ماهه شامل 26 سرفصل درسی در رابطه با طبیعت است. از سرفصلهای این دوره میتوان به آشنایی با گیاهان، آشنایی با پستانداران، کمکهای اولیه، آشنایی با تنوع زمین شناسی، تفسیر میراث و... اشاره نمود. فراگیران دوره آموزشی طبیعتگردی در انتهای دوره آزمون جامع سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری را به همراه یک مصاحبه زبان دارد، فراگیرانی که حد نصاب را در آزمون جامع و مصاحبه زبان کسب کنند واجد شرایط دریافت کارت تورلیدری میگردند. همچنین دوره آموزشی طبیعتگردی 6 سفر و بازدید در طبیعت را به همراه دارد که برای آشنایی بیشتر فراگیران با طبیعت و خاصیت سفرهای طبیعتگردی بسیار موثر و مفید خواهد بود.
راهنمای طبیعتگردی میبایستی با اصول سفر در طبیعت آشنا باشد. برای توانمند شدن در این حیطه، در طول دوره آموزشی خود درس استقرار در طبیعت را میگذراند. سرفصلی که تئوری و عملی بوده و فراگیران در یک سفر عملی با اصول ساخت جان پناه، شبمانی در طبیعت، جهتیابی و تعیین مسیر آشنایی مییابند.
از وظایف یک راهنمای طبیعتگردی تفسیر در سفر است. یک راهنمای خوب، یک مفسر خوب است. تفسیر قدرت فراگیری و درک مسافر از ارزش و نهایتا حفظ مکانهای تاریخی و شگفتیهای طبیعی را افزایش میدهد. راهنمای طبیعتگردی با تفسیر مناسبی که در سفر ارائه میدهد میتواند انگیزه و اشتیاق را در مسافر ایجاد کند به گونهای که مسافر حس کند بارها به آن منطقه سفر نموده است.
از آنجایی که طبیعتگردی سفر به مناطق بکر طبیعی است، مهمترین وظیفه تورلیدر طبیعت این است که رفتار مسافران به گونهای باشد که ردی از آنان در طبیعت نماند. راهنما باید مسافران را راهنمایی کند که در سفرهای طبیعتگردی به جز عکس هیچ چیزی به عنوان یادگاری با خود برنگردانند. راهنمای طبیعتگردی میبایستی به مسافران خود حفظ محیطزیست را بیاموزد. در حقیقت راهنما فردی نیست که وظیفهاش تنها همراهی مسافران و توصیف مقصد و جاذبهها باشد. راهنما خصوصا راهنمای طبیعتگردی بهسان یک آموزگار مسافران را همراهی میکند.
اگر علاقمند به طبیعت، میتوانید با دوره آموزشی راهنمای طبیعتگردی آشنایی بیشتری پیدا کنید.