تمام پیروان ادیان این کره خاکی، هر کدام با توجه به فرهنگ خود، مراسم‌ برگزار می‌کنند. گاهی تنوع این رسوم به قدری زیاد است که شاید در یک کشور شاهد برگزاری آن به صورت‌های مختلف باشیم. از آنجا که مناسبت‌های گره خورده با فرهنگ جوامع برای اکثر مردمان جالب است، بدون شک یکی از عوامل انگیزشی برای سفر می‌شود. آدم‌ها گاهی سفر می‌کنند که بیشتر ببینند، تجربه کنند و با سبک‌های دیگر زندگی آشنا شوند. 

ایران سرشار از جاذبه‌های فرهنگی است. این جاذبه‌ها علاوه بر اینکه برای مسافران خارجی جذّاب است، برای خود مردم ایران هم جالب بوده و به منظور آن سفر می‌کنند. 

یکی از این جاذبه‌های فرهنگی، مراسم محرّم است که در جای جای ایران با تنوّع بسیاری برگزار می‌شود. گر چه در سطح جهانی، این مراسم هنوز به صورت کامل معرفی نشده و گردشگران از تنوع و جذّابیت آن خبر ندارند؛ امّا با این حال، شاهد افزایش روز افزون گردشگران برای دیدن مراسم عزاداری در ماه محرّم و صفر هستیم.

در ماه محرّم و به خصوص روزهای عاشورا و تاسوعا هر کدام از شهرها و روستاهای ایران، لباسی از فرهنگ و سنّت خود به تن کرده و به رسم خود عزاداری می‌کند. در سراسر ایران بوی نذری‌های رنگارنگ به مشام می‌رسد و علم‌های عزاداری با هیئت‌های همراه آن در خیابان‌ها می‌چرخند. در یزد و نائین نخل می‌گردانند، در مشهد اردهال قالی‌شویی دارند، در خمینی شهر کاروان عزاداری می‌چرخد، در عجب شیر مشعل می‌گردانند، در لرستان مراسم خره‌گیری برپاست و...

هر ساله بسیاری از ایرانی‌ها برای دیدن مراسم‌ محرّم در سنّتی دیگر، سفر می‌کنند و هزینه‌های زیادی به این منظور، پرداخت می‌کنند. 

 جالب است بدانید که 9 مورد از آئین‌های عزاداری در آذربایجان، در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است و این به معنی پیوند خوردن مراسم‌ مذهبی با فرهنگ و سنّت است.

در دنیای امروز، توجه به سفر و گردشگری به اندازه‌ای زیاد شده است که می‌توان از تک‌تک پتانسیل‌های یک منطقه برای افزایش شمار گردشگر به آن، بهره برد. امّا پیش از آن باید شرایط زیرساختی و رفاهی گردشگران را مهیّا ساخت و افراد کاردان را برای ارتباط با گردشگران، آموزش داد. مثلا اگر بخواهیم مراسم‌ مذهبی محرّم را به عنوان یک رویداد فرهنگی به جهان معرفی و در نتیجه آن، مسافران را به این مراسم دعوت کنیم، راهنمایان فرهنگی و تور لیدرها باید به اندازه کافی درباره انواع مراسم‌ و فحوای آن اطّلاعات داشته باشند که بتوانند پرسش‌های پیاپی مسافری را که اوّلین بار است با این رویداد روبه‌رو می‌شود، بدهند. 

پس از افزایش شرکت تعدادی از مسافران خارجی در مراسم‌ عزاداری در یزد، از محرّم سال 95، یک کمیته خودجوش تحت عنوان «کمیته گردشگری مذهبی معنوی» زیر نظر انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان یزد شکل گرفت. این کمیته سعی دارد گردشگران خارجی را با مراسم‌ مذهبی محرّم آشنا کند و فرهنگ این منطقه را به آنها بشناساند. از فعّالیّت‌های آنها می‌توان به برگزاری مراسم روضه‌خوانی به زبان انگلیسی، بازدید از اماکن مذهبی، حضور در حسینیه‌ها، شرکت در تعزیه‌خوانی، کارنوال عاشورایی و پخت آش گندم نذری، اشاره کرد. 

بنابراین در انتها باید گفت به مراسم‌های مذهبی می‌توان فارغ از تعصّبات و تنگ نظری‌ها، با دید دیگری، بازتر نگریست. این مراسم از جهتی که با فرهنگ ما عجین شده‌اند و هر جای ایران به رنگی درآمده‌اند، به هر حال جالب توجه هستند. پس اگر می‌خواهیم بذر و برکت گردشگری بر این کشور پاشیده شود، باید بیش از قبل چشم‌هایمان را باز و ذهنمان را آزاد کنیم.