حدود مرداد و شهریور ماه بود، آنهایی که شبکه‌های مجازی ما را دنبال می‌کردند، پست‌هایی با عنوان پروژه جایکا و اجرایی شدن آن را مشاهده می‌کردند و برایشان سوال شده بود که جایکا چیست و ارسباران کجای این داستان قرار دارد. به مناسبت امضای قرارداد بین جایکا و ارسباران، مطلبی با عنوان «ارسباران و جایکا به نفع آموزش جامعه محلّی هم قسم می‌شوند» را منتشر کردیم و توضیح اجمالی در زمینه مأموریت جایکا در قشم و نقش ارسباران در این پروژه داده شد. حالا با پایان یافتن فاز اول پروژه آموزش، گزارشی با شرح بیشتر ارائه می‌دهیم که شما عزیزان نیز در جریان این پروژه مهم بین‌المللی قرار بگیرید.

پروژه جایکا با هدف تحقق توسعه پایدار جزیره قشم به سوی اکوآیلند شکل گرفت که اهداف فرعی آن عبارتند از:

• بهبود معیشت ساکنین محلّی
• حفظ منابع طبیعی جزیره
• ترویج توسعه منطقه آزاد دوستدار محیط‌زیست

امّا خروجی این پروژه قرار است به صورت زیر باشد:

• بازبینی طرح جامع سال 1373
• تدوین  یک طرح جامع برای حفظ و بهبود معیشت مردم محلّی و حفظ منابع طبیعی با چشم‌انداز سال 1414
• اجرای پروژه پایلوت برای بهبود معیشت مردم و مدیریت منابع طبیعی
• تهیه برنامه عملیاتی برای هر کدام از بخش‌های اولویت‌دار، شامل گردشگری، شیلات، فاضلاب و پسماند
• حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در جزیره

اما کلاس‌ها

پس از انجام برنامه‌ریزی‌ها و آماده‌سازی کلاس‌ها، برنامه‌های آموزشی ارسباران از روز دوشنبه 30 مرداد ماه رسما آغاز شد. قبل از شروع اوّلین کلاس، مراسم افتتاحیّه با حضور نمایندگان جایکا و منطقه آزاد و شرکت‌کنندگان روستاهای سهیلی، کورزین و طبل برگزار شد. در این مراسم، ابتدا خانم مختاری از منطقه آزاد قشم، سخنرانی کردند و پس از ایشان متولّیان پروژه جایکا، پروژه خود را برای شرکت کنندگان به صورت خلاصه شده‌ای معرفی کردند. در ادامه آقای فرمانی (نماینده سازمان محیط زیست) سخنرانی کرده و از جایگاه ارسباران در این پروژه صحبت کردند. 

 در نهایت با سخنرانی آقای شادلو، مراسم افتتاحیّه به پایان رسید و اوّلین کلاس آموزشی با موضوع مهارت‌های کار گروهی، همکاری با ذینفعان و موافقت همگانی با مسیرهای قایقرانی با تدریس اشکان بروج، آغاز شد. برنامه روزهای دیگر از فاز اوّل این پروژه آموزشی، در ادامه توضیح داده شده است.

روز سه‌شنبه 31 مرداد ماه، روز دوم از کلاس‌ها با تدریس آقای بروج ادامه یافت. موضوع درس‌های روز دوم عبارت بود از: مهارت‌های تبلیغ و ترویج، مهارت‌های نظارت و روش‌های آمارگیری و تجزیه و تحلیل آمارها و تکنیک‌های برندسازی.

روز چهارشنبه 1 شهریور ماه کلاس خانم خادم با موضوع سالمندان و معلولین و کلاس خانم خوشنویس با موضوع جایگاه بین‌المللی منطقه حرا برگزار شد.

کلاس روز پنجشنبه 2 شهریور ماه توسط آقای علی شادلو با موضوع قوانین و مقررات در گردشگری ادامه پیدا کرد.

در هفته سوم از کلاس‌ها، روز سه‌شنبه 7 شهریور کلاس آقای شادلو با موضوع مهارت‌های تفسیر، آشنایی با اکوتوریسم و استفاده از قوانین برای حفاظت برگزار شد که طی آن، فراگیران با معنی تفسیر و استفاده از مهارت تفسیر در ایجاد آگاهی و لذّت برای گردشگران آشنا شدند و طی روند آموزش خود با داستان‌ها و افسانه‌ها، آموختند که فنّ تفسیر به چه شیوه است.

فردای آن روز کلاس آقای شادلو با موضوع سفر مسئولانه به منطقه حفاظت شده حرا و ایمنی و سلامت گردشگر ادامه پیدا کرد. در این کلاس فراگیرها با اقدامات لازم قبل از رخداد حوادث، چگونگی گزارش حادثه و مدیریت بحران و در انتها اقداماتی که پس از حادثه می‌بایست انجام شود، آشنا شدند. در ساعات پایانی کلاس، آنها با تصاویری از گردشگری در کشورهای دیگر، با ابعاد دیگری از ارائه محصول به مسافر و استفاده از پتانسیل‌های طبیعی منطقه خود آشنا شدند.

روز شنبه 11 شهریور ماه کلاس خانم مهسا مطهّر تشکیل شد و موضوع کلاس‌ ایشان عبارت بود از: رفتار جسورانه و محکم، تمرین رفتار واضح و ارتباط کلامی و موثر، نکات ضروری درباره زبان بدن و ایما و اشاره برای راهنمای تور محلّی.

روز یکشنبه 12 شهریور ماه کلاس‌ خانم مطهّر با موضوعات تازه‌ای ادامه داشت که محوریّت آن عبارت بود از: خلاصه‌سازی تور، تکنیک‌های کاربردی، فرهنگ جامعه محلّی و الگوهای رفتاری.

روز دوشنبه 13 شهریور ماه کلاس آقای شهرام شرفی با موضوع گیاهان و جانوران منطقه حفاظت شده حرا، خدمات اکوسیستم حرا به عنوان یک تالاب و جغرافیای فیزیکی منطقه حفاظت شده حرا برگزار شد.

روز آخر فاز اول از آموزش‌ها در روز سه‌شنبه 14 شهریورماه با تدریس آقای پرویز بختیاری در زمینه مهارت‌های پرنده‌نگری پایان یافت.

 در راستای حال و هوای کلاس‌ها باید گفت که کلاس‌ها معمولا با مشارکت فراگیرها برگزار می‌شد و علاقه فراگیرها به یادگیری، شور و شوق اساتید را به تدریس بیشتر می‌کرد. معمولا سوال‌ها و عطش بیشتر دانستن آنها، کلاس‌ها را تا دیروقت ادامه می‌داد امّا دیده می‌شد که بعد از کلاس همه سرشار از انرژی و بدون خستگی کلاس را ترک می‌کنند که اینها قوّت قلب بزرگی برای اساتید بود.

در کنار کلاس‌های درس، معمولا اساتید در جهت شناسایی پتانسیل‌های منطقه و آشنایی بیشتر با جامعه محلی، به بازدید از منطقه قشم می‌پرداختند. به عنوان مثال آقای شادلو در چند زمینه به همراه چند نفر از محلی‌های منطقه، گردشگری تجربه‌گرا را در منطقه آزمودند یا آقای شهرام شرفی با قایقران‌ها به شناسایی منطقه پرداختند.

فاز اول پروژه آموزشی جایکا توسط ارسباران در اواخر تابستان پایان یافت و فاز دوم آن از 15 مهرماه دوباره آغاز شده است.