در این مطلب قصد داریم درباره یکی از مفاهیم سفر صحبت کنیم. احتمالا تاکنون در سفرهای طبیعت‌گردی با واژه "درجه سختی" مواجه شده‌اید. اما منظور از درجه سختی سفر چیست و چه تاثیری در انتخاب مقصد سفر دارد؟ تفاوت درجه سختی 1 با درجه سختی 3 در چه مواردی است؟

یکی از پارامترهای موثر در انتخاب مقصد سفر، درجه سختی آن است که میزان سختی دسترسی به محل مورد بازدید را نشان می‌دهد. درجه سختی سفر بر اساس میزان مسافت طی شده، شیب، پستی و بلندی‌های مسیر، ارتفاع و امکانات محل تعیین می‌شود؛ هر چند شرایط آب و هوا، سرعت باد و بارش باران نیز بر میزان درجه سختی موثر بوده و می‌تواند آن را تغییر دهد. برای اینکه بتوانیم حرفه‌ای سفر کنیم لازم است درجه سختی مقصد سفر را بدانیم تا بتوانیم متناسب با شرایط، وسایل و تجهیزات لازم را همراه خود ببریم.

درجه‌ سختی در سفرهای طبیعت‌گردی به صورت زیر دسته‌بندی می‌شود:

• درجه سختی 1 (سبک)

سفرهای با این درجه سختی، برای همه گروه‌های سنی - از کودک تا میانسال - حتی با کمترین میزان فعالیت بدنی نیز مناسب هستند. مسیر کوتاه، پیاده‌روی بین 1 تا 3 ساعت در هر روز و حرکت در مسیرهای تخت و هموار از ویژگی این نوع سفر می‌باشند. در این نوع سفرها معمولا اقامت در هتل یا اقامتگاه خواهد بود.

سفر به مقاصدی مانند شهرهای کاشان،خوزستان و تبریز در این گروه سختی قرار می‌گیرد.

• درجه سختی 2 (متوسط)

سفر با این درجه سختی نیاز به همراهی همسفرانی با آمادگی جسمانی مناسب دارد. پیاده‌روی بین 2 تا 5 ساعت در هر روز و مسیرهای دارای شیب کم، از جمله ویژگی‌های این نوع سفر می‌باشند. در این نوع سفرها معمولا اقامت در خانه روستایی یا چادر مسافرتی خواهد بود.

سفر به مقاصدی مانند شهرهای کردستان و تخت سلیمان در این گروه سختی قرار می‌گیرد.

• درجه سختی 3 (سخت)

افرادی که از آمادگی جسمانی بالا برخوردار هستند می‌توانند در سفرهایی با این درجه سختی حضور پیدا کنند. از ویژگی‌های این نوع سفر می‌توان به پیمایش متوسط بین 3 تا 7 ساعت در هر روز، حرکت در مسیرهای ناهموار و سخت و اقامت در ارتفاعات اشاره کرد. در این نوع از سفر، معمولا اقامت در چادر و به صورت کمپ می‌باشد.

پیمایش‌های طولانی و صعود قلل کمتر از 4000 متر در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند.

• درجه سختی 4 (سنگین)

پیش نیاز شرکت در برنامه‌های سنگین، شرکت در برنامه‌های با درجه سختی 3 می‌باشد. ویژگی این نوع سفر، مقصد با ارتفاع بیش از 4000 متر، پیمایش روزانه بیش از 8 ساعت و حرکت در مسیرهای شیب‌دار می‌باشد. برای این نوع سفر لازم است وضعیت آمادگی جسمانی و سلامت فرد توسط مربی متخصص بررسی و تایید شود. با توجه به افزایش ارتفاع در این نوع سفر، ممکن است شرایط آب و هوایی مقصد ناپایدار و متغیر باشد.

صعود به قله‌هایی همچون علم کوه و سبلان در این گروه از سفرها قرار می‌گیرد.

• درجه سختی 5 (فوق سنگین)

سفرهایی که معمولا در ارتفاعات بالای 5000 متر برگزار می‌شوند، در این گروه از درجه سختی قرار می‌گیرند. پیمایش بیش از 8 ساعت مسیرهای طولانی سنگلاخی در شرایط آب و هوایی ناپایدار، از خصوصیات این سطح سفر می‌باشد. برای این سطح از سفر، فرد باید با تمامی ابزار و تجهیزات طبیعتگردی آشنا بوده و نحوه کار با آنها را بداند.

صعود هیمالیا در راسته این نوع از سفرها قرار می‌گیرد.

آژانس‌ مسافرتی برای فروش و ارائه پکیج‌های مربوط به سفرهای طبیعت‌گردی یا فرهنگی به مشتریان، موظف است در زمان ارائه برنامه سفر میزان درجه سختی آن را مشخص و اعلام نماید تا مسافران با آگاهی کامل نسبت به وضعیت مقصد بتوانند برای شرکت در سفر اقدام نمایند. همچنین راهنمای تور در زمان ارائه جزئیات تکمیلی سفر به مسافر، باید اطلاعات متناسب با سختی سفر مانند پوشش مناسب برای محل، همراه داشتن تجهیزات کافی و... را به افراد ارائه دهد.

همانطور که مشخص است درجه سختی یکی از پارامترهای مهم و تعیین کننده در نوع سفر می‌باشد. برای یک تورلیدر به عنوان یک متخصص سفر لازم است که با درجه‌های سختی سفرها آشنا بوده و بر اساس مشخصات مقصد، همسفران خود را راهنمایی کند. مسافر نیز با دانستن درجه سختی سفر می‌تواند به درستی مقصد مناسب برای سفر خود را انتخاب و با تجهیزات و وسایل لازم به آن مقصد سفر کند.