زمانی که سخن از گردشگری به میان می‌آید، غالبا اولین چیزی که در ذهن افراد تداعی می‌شود سفر کردن به منظور سپری کردن لحظات با هدف لذت بردن از زمان در مکانی دیگر است. اما جالب است بدانید که گردشگری در دنیای رو به رشد و مدرن امروز، به یک نوع محدود نمی‌شود و می‌تواند با اهداف گوناگونی صورت پذیرد، که متناسب با هدفی که فرد از انجام آن سفر یا گردش دارد، تقسیمات و دسته‌بندی‌های به خصوصی را شامل می‌شود. در واقع این هدف از سفر و گردش است که نوع آن را مشخص می‌کند و به آن جهت می‌دهد.

بنابراین گردشگری را متناسب با هدف سفر و گردش، می‌توان به انواع زیر تقسیم کرد:

1.اکوتوریسم (eco tourism)

اکوتوریسم به معنای سفر و بازدید زیست‌محیطی مسئولانه به مقاصد طبیعی است که موجب حفظ محیط‌ زیست و بهبود زندگی محلی می‌شود. در این نوع از گردشگری، هدف و مقصد سفر، مناطق طبیعی و مقاصد گردشگری منتهی به طبیعت هستند. این نوع گردشگری زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به منظور حفظ و حراست از طبیعت و به منظور کمک به بقای طبیعت و زندگی محلی، آن را انجام می‌دهد. اصولا این نوع از گردشگری با حمایت گردشگران نسبت به طبیعت همراه است و مسائلی مانند زباله ریختن در طبیعت، آلوده کردن آب، تخریب طبیعت و منابع طبیعی و کارهایی از این قبیل که به طبیعت آسیب می‌زنند، به شدت مذموم‌اند چرا که همانطور که گفته شد هدف از انجام این نوع گردشگری بهبود وضع طبیعی زمین است و در واقع گردشگران اکوتوریسم به همین منظور راهی سفر گردشی خود می‌شوند.

برای آشنایی بیشتر با دوره‌های راهنمای اکوتوریسم (تورلیدر اکوتوریسم) کلیک کنید

2.گردشگری غذا (food tourism)

گردشگری غذا بی‌شک یکی از انواع مورد علاقه غذادوستانی‌ست که از تجربه طعم غذاهای مختلف لذت می‌برند و یکی از تفریحات‌شان آشنایی با غذاهای جدید فرهنگ‌های گوناگون است. در این نوع از گردشگری فرد به منظور شناخت فرهنگ غذایی اقوام مختلف و سبک زندگی‌شان از طریق تجربه کردن طعم غذای آن‌ها، به انجام سفر می‌پردازد و مقصود از این نوع گردشگری تجربه نوع غذای کشورها و شهرها و روستاهای مختلف است و مرز و حد و حدود مشخصی برای تعیین مقصد وجود ندارد. هر چه مقصد این سفر از محل زندگی فرد دورتر باشد به دلیل بیشتر شدن تفاوت فرهنگی آن منطقه با زادگاه یا محل زندگی فرد، امکان تجربه طعم‌ها و فرهنگ‌های غذایی بیشتری نیز فراهم می‌شود.

3.گردشگری تجاری (business tourism)

 در این نوع گردشگری، شخص به منظور انجام امور تجاری یا شغلی خود، راهی سفر است و همین تجاری بودن سفر، تفاوت میان گردشگری تفریحی و گردشگری تجاری‌ست و این نوع گردشگری در تلاش است خدمات تجاری و شغلی به گردشگران ارائه دهد. در واقع گردشگری تجاری به همه خدمات سفر، وسایل نقلیه، امکانات رفاهی هتل‌ها و تمامی وسایل و ابزاری که در خدمت گردشگران تجاری قرار می‌گیرند و گردشگران از آنها برای انجام گردشگری تجاری و کاری خود استفاده می‌کنند، اطلاق می‌شود.

4.گردشگری فرهنگی (cultural tourism)

گردشگری فرهنگی به آن نوع گردشگری گفته می‌شود که به میزان تعامل گردشگر با فرهنگ منطقه مورد بازدید مرتبط است، خصوصا در مسائلی از قبیل سبک زندگی، تاریخ، هنر، معماری، مذهب و سایر المان‌های فرهنگی مردم آن منطقه جغرافیایی. گردشگری فرهنگی اصولا شامل بازدیدهای شهری به خصوص شهرهای تاریخی و بزرگ که دارای امکاناتی از قبیل موزه‌ها و تئاترها و خانه‌فرهنگ‌ها هستند می‌شود. مقصد این نوع از گردشگری، مناطق فرهنگی شهرها و کشورها هستند و این نوع گردشگری به خصوص در قالب سفر به سایر کشورها صورت می‌پذیرد چرا که آشنایی فرهنگی افراد با کشورهایی به جز کشور خودشان کمتر است و سفر به مکان‌هایی که از فرهنگ آن‌ها بی‌اطلاع هستیم از جذابیت‌های گردشگری بیشتری برخوردار است.

برای آشنایی بیشتر با دوره‌های راهنمای فرهنگی (تورلیدر فرهنگی) کلیک کنید

5.گردشگری سیاه یا تلخ (dark tourism)

گردشگری سیاه به نوعی از گردشگری گفته می‌شود که مقصد سفر، مکان‌هایی هستند که با مرگ یا قتل عام یا کشتار تاریخی و تجربیاتی از این قبیل شناخته می‌شوند و چنین مسائلی را در تاریخ خود دارند. اخیرا پیشنهاد شده است که برای تعیین این نوع از گردشگری، به هدف گردشگران نیز توجه شود چرا که لزوما سفر به این مناطق نمی‌تواند یک گردشگر را تبدیل به گردشگر سیاه کند و چنین سفری باید با هدف شناخت تاریخ آن مقصد صورت بگیرد و گردشگر باید به اهمیت آن مکان از نظر تاریخی واقف باشد و نه صرفا برای دیدن وقایع منجر به مرگ و زجر افراد در گذشته آن مکان، به انجام این نوع گردشگری بپردازد. به عنوان مثال می‌توان به گردشگری هولوکاست اشاره کرد. البته گردشگری هولوکاست از جهتی در زمره گردشگری سیاه و از جهتی در زمره گردشگری میراث (heritage tourism) قرار می‌گیرد.

6.گردشگری سلامت یا گردشگری درمانی (medical tourism)

این نوع گردشگری به آن سفری گفته می‌شود که به منظور درمان به نقطه دیگری صورت می‌پذیرد. در گذشته این لفظ فقط به سفرهای درمانی که از یک منطقه محروم یا جهان‌سومی یا در حال گسترش به کشورهای توسعه‌یافته انجام می‌گرفت، اطلاق می‌شد اما اخیرا این نوع گردشگری به هر گونه سفر درمانی که به منظور درمان و سلامت از نقطه‌ای به نقطه دیگر صورت پذیرد، اطلاق می‌شود. خواه دارو و روش درمان کشور مقصد مورد تایید باشد یا نه، یا سفر از کشوری در حال توسعه به کشوری توسعه‌یافته باشد یا بالعکس. غالبا افراد به منظور انجام عمل جراحی و یا درمان‌های پزشکی/ دارویی به این نوع از گردشگری می‌پردازند و اصولا قاعده اینطور است که فرد درگیر با یک بیماری سخت، به جایی بهتر از محل زندگی خود(از لحاظ وضعیت پزشکی) برای درمان می‌رود و این نوع از گردشگری برای درمان‌های روانی، درمان‌های جایگزین از جمله طب سوزنی، درمان‌های علفی/گیاهی و... و حتی برای انجام مراسم کفن و دفن نیز صورت می‌پذیرد.

7.گردشگری هسته ای (اتمی) (atomic tourism)

یکی دیگر از انواع گردشگری، گردشگری هسته ای (اتمی) می‌باشد. این نوع گردشگری که یکی از جدیدترین انواع گردشگری‌ست به منظور آشنایی با سبقه و تاریخ هسته‌ای (اتمی) انجام می‌پذیرد و در این نوع از گردشگری، گردشگران با محل‌هایی که زمانی در آن‌ها سلاح‌های هسته‌ای (اتمی) و یا وسایلی که در عملیات و یا حملات هسته‌ای (اتمی) مورد استفاده قرار گرفته‌‌اند، آشنا می‌شوند. در گردشگری هسته‌ای (اتمی) یکی از مقاصدی که مورد توجه گردشگران است، موزه‌های مرتبط هستند که با نگهداری ابزار و وسایل مربوط به عملیات اتمی و هسته‌ای به بازدیدکنندگان خود در مورد تاریخ وقایع هسته‌ای و چگونگی جنگ‌های هسته‌ای در مناطق جنگی آموزش می‌دهند. بزرگداشت صلح هیروشیما که در مرکز پارک هیروشیما واقع شده است یکی از مهم ترین مناطق گردشگری اتمی‌ست.

8.گردشگری مذهبی (religious tourism)

گردشگری مذهبی یکی از آن نوع گردشگری‌هایی‌ست که همه ما ایرانی‌ها کمابیش با آن آشنایی داریم چرا که یکی از رایج‌ترین انواع گردشگری در ایران می‌باشد. در این نوع گردشگری که یکی از قدیمی‌ترین انواع آن است، گردشگر مشخصا برای انجام اعمال و مناسک مذهبی راهی سفر می‌شود و مقصد قطعا یک مکان مذهبی است. این نوع گردشگری به گردشگری ایمان(faith tourism) یا گردشگری تهذیب نفس (spirtual tourism) نیز معروف است و با این نام‌ها نیز شناخته می‌شود. در گردشگری مذهبی گردشگرها به منظور تعمق، بازسازی و تاکید بر ایمان و اعتقادات مذهبی‌شان راهی سفر مذهبی می‌شوند.

همانطور که گفته شد با توجه به سبک زندگی مدرن افراد در دنیای امروز، گردشگری متناسب با هدف و مقصد، دارای انواع گوناگون شده است و با توجه به گسترش جمعیت جهان و بیشتر شدن تعداد افراد و سلیقه‌های گوناگون، انواع گردشگری به آنچه در این مطلب خواندید ختم نمی‌شود و باید بدانید که انوع گردشگری گستره پهناوری را شامل می‌شود که در ادامه و در مطالب بعدی به معرفی برخی دیگر از انواع آن خواهیم پرداخت.

ادامه دارد...